Λιμενοσκόπιον - Αρχαίοι Ελληνικοί Λιμένες

_ΧΑΡΤΗΣ

Λήμνος – Νεφτίνα

Η Λήμνος, σε καίρια θέση στο ναυτικό δρόμο από το Αιγαίο προς τον Ελλήσποντο και σε άμεση γειτνίαση με τα παράλια της Τρωάδας ήκμασε από τα προϊστορικά χρόνια με πόλεις όπως η Πολιόχνη, το Κουκονήσι και η Μύρινα και διατήρησε έντονη την παρουσία της στο ιστορικό γίγνεσθαι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα με οικισμούς και θέσεις στα παράλιά της που μαρτυρούν τη σημασία που είχε η θάλασσα για την ανάπτυξή της.
Ή άμεση σχέση της με την επεξεργασία των μετάλλων, που όμως δεν διαθέτει στο υπέδαφός της, μαρτυρημένη αρχαιολογικά αλλά και απηχούμενη στον μύθο (Κάβειροι, Ήφαιστος) δείχνουν την πρώιμη ενασχόληση των Λημνίων με την ναυσιπλοΐα για την προμήθειά των πρώτων υλών από τις απέναντι ακτές. Ενώ ο γιος της Λημνίας Υψιπύλης και του Ιάσονα που αποτέλεσε μυθικό βασιλιά του νησιού ονομάζεται Εύνηος (ευ+ναυς) και αναφέρεται ρητά στην Ιλιάδα (Η, 467-475) ότι προμηθευόταν μέταλλα από την απέναντι μικρασιατική ακτή.
Η υλοποίηση της ενασχόλησης αυτής σε αρχαία λιμενικά έργα, αν και γενικά ανεξερεύνητα, μαρτυρείται στην περίμετρο του νησιού στις θέσεις: Αγ. Σωτήρας, Νεφτίνα και Ηφαιστία στον όρμο του Πουρνιά (Αγαλοπούλου και Καλλιοντζή 1988), στη θέση Στβι στη βορειοδυτική πλευρά του όρμου Θάνους (Σίμωσι 1995) και πιθανότατα στη Μύρινα (Maragou 1995) που συνεχίζει να αποτελεί και στα μεσαιωνικά και τα οθωμανικά χρόνια το κύριο λιμάνι του νησιού (βλ. ξεχωριστά δελτία για τα αναφερόμενα έργα).

Εικόνες

Βασικά χαρακτηριστικά
Περιοχή		Αιγαίο Πέλαγος
Χρήση		Ακαθόριστη
Ύπαρξη σύγχρονου λιμένα		Ναι
Σωζόμενες κατασκευές		Ναι κατάλοιπα λιμενοβραχίονα
Γενική περιγραφή
Στη βόρεια πλευρά του όρμου της Νεφτίνας σώζεται επιμήκης κυρτός λιμενοβραχίονας (Εικ. 1 και 2) μήκους 420μ. περίπου και πλάτους 10-12μ. στην επιφάνεια της θάλασσας, με κατεύθυνση από βορειοανατολικά προς νότιοανατολικά. Ο λιμενοβραχίονας είναι τραπεζιόσχημης διατομής, κατασκευασμένος από αργούς λίθους που έχουν λατομευθεί από το ύψωμα στη βάση του οποίου βρίσκεται η γένεσή του. Το μεγαλύτερο μέρος της λιμενολεκάνης είναι σήμερα επιχωμένο εξαιτίας των χειμάρρων που εξέβαλλαν εντός της (Αγαλοπούλου και Καλλιοντζή 1988, 169).
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Εποχή κατασκευής (αιώνες)		Το έργο χρονολογείται κατά μία άποψη (Λ. Σουχλέρη στο Αρχοντίδου-Αργύρη και Κοκκονοφόρου 2004, 31) στην περίοδο της παρουσίας των Περσών στην Λήμνο (512-479 π.Χ.).
Διαμόρφωση λιμένα		Εξωτερικός Λιμένας, Τεχνητός Λιμένας
Προσχώσεις		Ναι
Εξωτερικές λιμενικές κατασκευές		Μώλοι
Εσωτερικές λιμενικές κατασκευές		Άγνωστον
Υλικά κατασκευής		Φυσικοί ογκόλιθοι
Σύστημα κατασκευής		Φυσικοί ογκόλιθοι
Νεοτεκτονική ιστορία		Άγνωστον
Νεοτεκτονική ιστορία		Προσάμμωση
Λειτουργίες
Λόγω της γειτνίασης του λιμενικού έργου με το Καβείριο και την απουσία κατάλληλου χώρου ελλιμενισμού στο άμεσο περιβάλλον του ιερού, που απέχει περί τα 1200μ. από τη θέση του λιμανιού, είναι αρκετά πιθανό αυτό να κατασκευάστηκε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του θρησκευτικού κέντρου.
Πηγές
Σχετικές έρευνες		Καμία
Ενδεικτική βιβλιογραφία		Αρχοντίδου-Αργύρη Α. και Μ. Κοκκινοφόρου (επιμ.), 2004, Η Μύρινα της πρώιμης εποχής του Χαλκού, Λήμνος Σίμωσι Α., 1995, "Νοτιοδυτική Λήμνος, όρμος Θάνος, θέση Στβι" ΑΔ, 850 Π. Αγαλοπούλου - Ν. Καλλιοντζής, "Τρία αρχαία λιμάνια της βόρειας Λήμνου", ΑΕ 1988, 169-174 Maragou C., 1995, "A rock engraving in Lemnos (Preliminary Study)", Tropis III - 3rd International Symposium on Ship Construction in Antiquity, Athens 1989, Athens, 309-319
Καθεστώς προστασίας		Κηρυγμένος ενάλιος αρχαιολογικός χώρος με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/61145/3599/9-12-1997 (ΦΕΚ 81/Β/5-2-1998).
Σύνταξη κειμένου		Θεοτόκης Θεοδούλου
Επιμέλεια κειμένου		Θεοτόκης Θεοδούλου

WOWCREATIVEPROJECTS